Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerde ağır yara alan Hatay için, 5 ayrı bakana 5 ayrı soru önergesi sundu.
6 Şubat 2023 Pazartesi saat 04.17’de Kahramanmaraş Pazarcık’ta 7.7 büyüklüğünde, saat 13.24’te Kahramanmaraş Elbistan’da 7.6 büyüklüğünde meydana gelen depremlerin Hatay ilinde ölümlü ve yıkımlı sonuçlar doğurduğunu hatırlatan Dr. Şevkin, eğitimden sağlığa, çevre ve yaşam alanlarından ulaştırma ve altyapıya ve ekonomik yaşama kadar derin bir buhran yaşanan Hatay’daki sorunları meclis gündemine taşıdı.
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanıtlaması istemiyle ayrı ayrı soru önergesi sunan Dr. Şevkin, okulların açılmasına kısa bir süre kala sorunların daha çok arttığını kaydetti.
“ÖĞRENCİ, ÖĞRETMEN VE VELİLER TEDİRGİN”
Hatay’ın yeniden hayat bulmak istediğini söyleyen Dr. Şevkin, 11 Eylül 2023 Pazartesi günü, yaklaşık 19 milyon öğrenci ile 1 milyonu aşkın öğretmenin 2023-2024 eğitim-öğretim dönemine başlayacağını, deprem bölgesi ve Hatay’da öğrenci, öğretmen ve velilerin büyük tedirginlik içerisinde olduğunu kaydetti.
Depremin ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) kurulan ‘Deprem Araştırma Komisyonu’ üyesi ve Jeoloji Yüksek Mühendisi bir milletvekili olarak parti heyetiyle birlikte geçtiğimiz günlerde Hatay’a yaptığı inceleme ziyaretinde sorunları yerinde tespit etme olanağı bulduğunu kaydeden Dr. Şevkin, “23 bine yakın insanımızın hayatını kaybettiği Hatay ilimizde yaşamını sürdüren, deprem gerçeğiyle ve yıkımla baş başa kalan veliler; doğal olarak deprem nedeniyle yıkılan, yerine yenisi yapılmayan, hasarlı olup onarılması gereken okulların akıbetini sorgulamaktadır. Gidecek yerleri olmayan ve Hatay ve ilçelerinde ikamet eden Hataylılar, çocuklarını bulundukları yerlerde okula göndermek istemektedir” dedi.
MİLLİ EĞİTİM BAKANINA SORULAR
CHP’li Dr. Şevkin’in Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin tarafından yazılı olarak yanıtlandırılmasını istediği sorular şöyle:
“Hatay ilimizde ve ilçelerinde 2023-2024 eğitim-öğretim yılında toplam kaç öğrenci ders başı yapacaktır? Hatay ilimizde ve ilçelerinde toplam kaç okul yıkılmış, kaç okul ağır ve orta hasarlıdır? Türkiye’deki okullarda ve Hatay’da deprem ve doğal afet önlemleri alınmış mıdır? Alınmışsa çalışmalarla ilgili kamuoyunu aydınlatır mısınız? Hatay ve ilçelerinde hasarlı okul binalarıyla ilgili herhangi bir çalışma yapılmış mıdır? Depremden zarar gören okul binaları depreme karşı dayanıklı hale getirilmiş midir? Hatay ve ilçelerinde prefabrik okul yapılacağına dair açıklamalar kamuoyunda yer almıştır. Bu kapsamda kaç prefabrik okul yapılmıştır? Hatay merkez ve ilçelerindeki prefabrik okul sayısını açıklar mısınız? Türkiye’de son 20 yılda deprem nedeniyle hasar gören okul binası sayısı kaçtır? Deprem riski yüksek olan; Balıkesir, Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli, Burdur, Isparta, Uşak, Bursa, Yalova, Bilecik, Kocaeli, Düzce, Hatay, Kırşehir, Bolu, Karabük, Çankırı, Bartın, Amasya, Tokat, Erzincan, Çanakkale, Tunceli, Bingöl, Muş, Hakkari, Siirt, Osmaniye, Kırıkkale, İstanbul, Şırnak, Bitlis, Adıyaman, Kahramanmaraş, Van, Tekirdağ, Zonguldak, Antalya, Afyon, Samsun, Erzurum, Ardahan, Kars, Iğdır, Batman, Diyarbakır, Elazığ, Malatya, Adana, Kütahya, Eskişehir, Uşak, Ağrı, Çankırı, Çorum’da toplam kaç okul mevcuttur ve bu okulların son durumu nedir? Söz konusu illerdeki okullarda deprem zararlarının azaltılmasına yönelik bir çalışma yapılmış mıdır? Deprem bilincinin yerleşmesi için okullarda ‘Deprem Dersi’ verilmesi düşünülmekte midir? Hatay’da öğrencilerin okullarda gıdaya, temiz içme suyuna, ders araç-gereçlerine ulaşımı için yapılan çalışma var mıdır? Varsa nelerdir?”
“SAĞLIKTA İYİLEŞTİRME YOK”
İncelemelerine dayanarak, dağınık çadırlarda, konteynerlerde poliklinik hizmeti verilen bölgede 6 aydan bu yana sağlık alanında iyileştirmeler yapılmadığını aktaran Dr. Şevkin, “Çeşitli kurumların araştırmalarına göre kentte etkili bir sağlık hizmeti sunulmamaktadır. Hastalara ileri bir müdahalede bulunulmasında güçlükler yaşanmaktadır. Hatay ilindeki bebeklerin büyük bölümünün aşılanmadığı da bilinmektedir. Hamile kadınların ücretsiz doğum yapabileceği bir merkezin bulunmadığı Hatay’daki hastanelerde yoksunluk durumu mevcuttur. Bölgede kurulan sahra hastanelerinde hijyen sorunu had safhadadır. Mevcut hastanelerde acil giriş alanı, bekleme salonu, yoğun bakım ünitesi sorunu yaşanırken elektriklerin sürekli kesilmesi de ayrı bir sorun teşkil etmekte, sağlık ekipmanları her zaman çalıştırılamamaktadır” dedi.
CHP’li Dr. Şevkin, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın şu sorulara yanıt vermesini istedi:
“Hatay merkez ve ilçelerinde toplam kaç hastane, sağlık ocağı tam kapasite hizmet verebilmektedir? Bu hastanelerdeki başlıca eksiklikler nelerdir? Bu eksiklikler ne zaman giderilecektir? Hatay genelinde toplam kaç sahra hastanesinde hizmet üretilmektedir? Sahra Hastaneleri’nde ekipman sorunu var mıdır? Varsa bu sorunlar ne zaman çözülecektir? Hatay’da yaşanan acil laboratuvarı sorunu ne zaman giderilecektir? Ameliyathanelerdeki sterilizasyon sorununu gidermek için bir çalışmanız var mıdır? Hastanelerdeki röntgen birimindeki yalıtım sorunundan haberdar mısınız? Bu sorunun ilerleyen süreçte gerek çalışanlar gerekse hastalar için kanser riski doğuracağını biliyor musunuz? Hastanelerde kardiyoloji, nöroloji uzman eksikliği ne zaman giderilecektir? MR cihazı ve anjio üniteleri var mıdır? Varsa yeterli midir? Hastanelerde pansuman yapılan hastaların enfeksiyon riskiyle karşı karşıya kalmaması için ne gibi önlemler alınmaktadır? Bölgedeki nitelikli sağlık emekçilerinin sorunlar ve çözümleri üzerine sürece dahil edilmedikleri doğru mudur? Sağlık emekçilerinin barınma sorunu tam anlamıyla giderilmiş midir?”
“BELEDİYENİN 30 YILLIK ÇALIŞMASI 120 SANİYEDE YOK OLDU”
Hatay’da depremin ardından 6 ay geçmesine rağmen deprem nedeniyle mağduriyet yaşayan vatandaşlarıa gerekli hizmetin hâlâ sunulamadığını ve enkaz kaldırma çalışmalarının dahi tamamlanamadığını ifade eden Dr. Şevkin, “Geçtiğimiz Ramazan Bayramı’nda enkaz kaldırma çalışmalarının tamamlanacağını belirten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bu sözünü unutmuş görünmektedir” diye konuştu. Hatay’daki vatandaşların barınma başta olmak üzere temiz çevre ve hijyenden yoksun yaşam mücadelesi verdiğini belirten Dr. Şevkin, “Hatay’da en önemli sorunlardan biri de temiz içme suyuna erişilememesidir. Hatay ilimizde belediyelerin 30 yılda gerçekleştirdiği çalışmaların ne yazık ki 120 saniyede yok olduğunu söyleyebiliriz. İklim kriziyle birlikte yaşanan deprem, alt ve üst yapıda ağır hasarlar vermiştir. Özellikle yaz aylarını yaşadığımız şu günlerde yağışın olmaması da temiz içme suyunun yetersizliğinin ana nedenlerinden biri olmuştur. Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin tek başına bu sorunların üstesinden gelmesini beklemek insafsızlık olacaktır.
Dr. Müzeyyen Şevkin, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin şu sorulara yanıt vermesini istiyor:
“Hatay ve ilçelerinde enkaz kaldırma çalışmaları kapsamında kaç kamu personeli ve varsa kaç gönüllü çalışan bulunmaktadır? Enkaz kaldırma çalışmalarında asbestli madde ayrıştırma işlemleri titizlikle yürütülmekte midir? Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, temiz içme suyu, hijyen ve sağlıklı çevrenin yeniden oluşması için Hatay Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleriyle, Hatay’daki hangi kurum ve kuruluşlarla hangi ortak çalışmaları yürütmektedir? Hatay’daki moloz atık alanlarının çevresel zarara yol açmaması için alınan önlem var mıdır? Varsa nelerdir? Acele kamulaştırma kararları alınan yerlerle ilgili Hatay halkının, sivil toplum kuruluşlarının ve ilgili meslek odalarının görüşlerine başvurulmuş mudur? Hatay ve ilçelerinde hangi firmalara kaç ihale verilmiştir? Kamulaştırmaların ardından ihale öncesi zemin etütlerinin yapılmadığı doğru mudur? Hatay ve ilçelerinde yeni imar planları kim ya da kimler tarafından, hangi firmalar, hangi kurumlar tarafından yapılmaktadır? Hatay ve ilçelerinde çadırlarda yaşayan vatandaş var mıdır? Varsa hangi ilçelerde ve kaç aileden oluşmaktadır? Hatay ve ilçelerinde konteyner kentlerde barınan insan sayısı kaçtır? Hatay ve tüm ilçelerinde kalıcı konutlar tam olarak hangi tarihte hak sahiplerine teslim edilecektir?”
“ULAŞIM BÜYÜK SORUN, HAVAALANI ÇALIŞMIYOR”
Depremin yıkıcı etkisinin en ağır hissedildiği Hatay ve ilçelerinde şehir içi ve şehirler arası ulaşım sorununun devam ettiğine işaret eden Dr. Şevkin, “Hatay merkez ve ilçelerindeki moloz döküm alanları, enkaz kaldırma çalışmaları nedeniyle bir çok ana cadde ve ara sokaklarda ulaşım güçlüğü yaşanmaktadır. Ayrıca depremde hasar gören Hatay Havalimanı’nda pist başta olmak üzere bakım onarım çalışmalarının tamamlandığı yönündeki açıklamalar gerçeği yansıtmamaktadır. İldeki en önemli ulaşım sistemi karayoludur ancak Şehirlerarası tek karayolunda da bir çok sorun yaşanmaktadır. 639 km il ve devlet yolu, 80 km otoyol ve 78 km demir yolu bulunan Hatay’da tüm bu alanlarda sorun yaşanmaktadır. Öte yandan Hatay ili, ivedi olarak hızlı tren sistemine dahil edilmelidir” dedi.
Dr. Şevkin’in Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’na yönelttiği sorular şöyle:
“Hatay’da şehirlerarası karayoluna ek olarak yeni yol yapım çalışmaları planlanmakta mıdır? Mevcut tek şehirlerarası yolda bakım ve onarım, tadilat çalışması yapılacak mıdır? Hatay merkez ve ilçelerinde, mahallelerinde ulaşımı kapalı ana cadde ve sokaklar hangileridir? Hatay merkez ve ilçelerindeki ana cadde ve sokaklar net olarak hangi tarihte tam anlamıyla ulaşıma açılacaktır? Hatay Havalimanı tam kapasite çalışmakta mıdır? THY ve Pegasus Hatay’a yolcu taşımakta mıdır? Deprem sonrası yetkililer tarafından onarıldığı iddia edilen Hatay Havalimanı pistinde sorun var mıdır? Pist, ticari yolcu taşımacılığını kaldıracak kapasitede midir? Hatay’da mevcut demiryolu hatlarında iyileştirmeler yapılacak mıdır? Hatay’da tren seferlerinde bir sorun var mıdır? Varsa nelerdir? Varsa ivedi çözüm üretilecek midir? Hatay ilinin hızlı tren sistemine dahil edilmesi için bir çalışmanız var mıdır?”
“ESNAF, SANATKAR VE İŞ İNSANLARI AYAĞA KALDIRILMALIDIR”
Hatay ilinde diğer 10 ilin toplamından daha fazla bina yıkıldığını, daha fazla vatandaşın hayatını kaybettiğini ifade eden Dr. Şevkin, “Bölge ‘Afet Bölgesi’ ilan edilmesine rağmen bu kapsamda yapılan yardımlar son derece yetersizdir. Hatay ilinin ayrı bir kapsamda değerlendirilerek teşviklerden yararlandırılması, hibe, vergi indirimi gibi uygulamalar hayata geçirilmelidir. Aynı anda neredeyse taş üstünde taşın kalmadığı Hatay’da Büyükşehir Belediyesi’ne personel, bütçe, araç-gereç ve ekipman desteği de verilmeli, tüm bakanlıklar yatırım yapmalıdır. Ayrıca esnafın da neredeyse hiçbir destek alamadığı, bir çoğunun dükkanının yerle bir olduğu, var olanların da işyerlerini açamadığı bölgede finansa erişim kolaylaşmalı ve finans desteği de sağlanmalıdır. Çünkü Hatay’da esnaf ve sanatkar ile iş insanlarının ayağa kalkamaması ekonominin de hiçbir zaman düzelmeyeceği anlamına gelir. Bu konuda Esnaf ve Sanatkarlar Odaları ile ilgili kurumlar diyalog halinde olmalı, iş dünyası vergi ve harçlardan muaf tutulmalıdır. Ayrıca ev sahipleri için 5 bin, kiracılar için verilen 3 bin lira kira yardımı çok yetersizdir. Hatay’da en düşük kira gideri aylık 10 bin liradan başlamaktadır. Aylık 60 bin liraya varan kiralık evler de söz konusudur” diye konuştu.
CHP Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin’in Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanıtlamasını istediği sorular ise şöyle:
“Hatay iş dünyası, esnaf ve sanatkarlar, KOBİ’ler, Organize Sanayi Bölgesi, küçük sanayi siteleri için farklı ve özel bir teşvik uygulaması gerçekleştirilecek midir? Hatay Büyükşehir Belediyesi’ne personel, araç-gereç, ekipman, bütçe desteği gerçekleştirilecek midir? Hatay iş ve meslek dünyası için özel teşvik verilecek midir? Hibe sağlanacak mıdır? Vergi ve harçlardan muaf tutulacak mıdır? Hataylı esnaf ve sanatkarın finansa erişimi kolaylaştırılacak mıdır? Ayrıca finans desteğinde bulunulacak mıdır? Hatay iş dünyası ile vatandaşlar için yapılan kira yardımı miktarı artırılacak mıdır?”
