CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, faizin %25’e çıkarılması ile işçi çıkarmaların başlaması halinde, yoksulluğun yaygınlaşması ve toplumsal huzursuzluğun da zirve yapabileceğine dikkat çekti.
Gürer, AKP iktidarının 22 yılda sürekli değişen politika ve çözüm vaatlerinin ülkeyi sorundan soruna sürüklediğini belirtti.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Müslüman için faiz haram diye Nas’ı işaret eden zihniyet faizi adeta zıplattı. Nas, Nas söylemlerinin savunucuları bu seferde ekonomik sorunların aşılması için faize sarıldı. Faiz durgunluğa yol açarsa, yeni işsizler ordusuna katılanların sayısında da artış olabileceği yönünde kaygıları tetikliyor. Çalışanların da işinden olma korkusu depreşti. Bu bağlamda çalışanlara güvence verip işten çıkarmalar önlenmelidir” dedi.
TÜİK verilerine göre, herhangi bir işte çalışmayan ve son dört haftada iş aradığını belirtenlerin işsiz sayıldığı tanıma göre 3 milyon 337 bin kişi olarak açıklanan işsizlerin gerçek sayısının haziranda yeniden 9 milyonu geçtiğini belirten CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “İşsiz ve iş bulsa hemen başlayabilecek durumda olduğu halde iş bulma umudu olmadığı ya da son dört hafta içinde iş arama kanallarından birine başvurmayan 3 milyon 485 bin kişi ile istihdamda gibi gözüken ancak çok kısa süreli çalıştığı için daha uzun süre çalışabilecek yeni bir iş arayan 2 milyon 411 bin kişilik zamana bağlı eksik istihdamdakiler de dikkate alındığında gerçek işsiz sayısının 9 milyon 233 bine kadar yükseldiği bir dönemde yeni işsizliklerin oluşmasını iktidar seyretmemeli ve bu konuda önlemlerini de bir an önce açıklamalıdır” dedi.
CHP’li vekil Ömer Fethi Gürer, “Gerçek işsiz sayısı geçen yılın haziran ayında 7 milyon 641 bin, bu yılın mayıs ayında ise 8 milyon 563 bin kişi olarak hesaplandı. Gerçek işsizlik oranı ise yüzde 24,2 ile hem geçen yılın haziran ayındaki yüzde 20,6’dan hem de bu yılın mayıs ayındaki yüzde 22,5 oranının oldukça üzerinde seyrettiği görüldü. Haziranda resmi işsizlik oranı ise yüzde 9,6 oldu. Bu veriler faizin % 25’e çıkmasından öncesine ait. Faiz kararı ile ortaya çıkacak durgunluk iş yerlerinden işten çıkarmaların ortaya çıkmasına neden olursa yoksulluğa yeni işsizlerin varlığı da eklenecek. Bu bağlamda oluşabilecek durgunluk ile işten çıkarmaları önleyecek bir düzenleme olmazsa bozulan dengelerde yeni kaymaların ortaya çıkacağı unutulmamalıdır. Bu süreç doğru yönetilmezse yeni savrulmaların yaşanması da olasıdır. Ekonomik kriz aslanın ağzındaki ekmeği midesine indirmesine, bu nedenle ekmeğe ulaşımın da daha zorlaşmasına yol açmıştır” dedi.
İSTİHDAM DA KAYIT DIŞI
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TÜİK’in 2023 yılının ikinci çeyreğinde istihdamdaki 31 milyon 507 bin kişinin 8 milyon 391 bininin herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna kaydı olmadığını ve istihdamdakilerin yüzde 26,6’sının kayıt dışı çalışıyor ya da çalıştırılıyor olmasının da önemli bir risk yaratığını işaret ederek, sektörel olarak bakıldığında kayıt dışının büyük bölümü tarım sektöründen kaynaklandığına da vurgu yaptı.
Tarımda çalışan 4 milyon 690 bin kişinin yüzde 80,7’sinin (3 milyon 768 bin kişi) herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna kaydı bulunmadığını ve Tarımda ücretli çalışanların yüzde 75’inin, işverenlerin yüzde 52,3’ünün, kendi hesabına çalışanların yüzde 72,9’unun, ücretsiz aile işçilerinin ise yüzde 91,7’sinin sosyal güvenliğinin bulunmamasını başlı başına bir sorun olduğunu belirtti.
Gürer, “Tarım dışı sektörlerde ise kayıt dışı çalışma veya çalıştırılma oranı yüzde 17,2 civarında seyrediyor. Tarım dışı sektörlerdeki ücretli ve yevmiyelilerin yüzde 11,8’i, işverenlerin yüzde 13,6’sı, kendi hesabına çalışanların yüzde 48,2’si, ücretsiz aile işçilerinin de yüzde 64,9’u kayıt dışı çalışıyor ya da çalıştırılıyor olduğu verilerle görülmektedir” dedi.
NE EĞİTİMDE NE DE İSTİHDAMDA OLAN GENÇLER
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Üç aylık ortalamalar esas alınarak açıklanan istatistiklere göre Türkiye’deki her 100 gençten (15-24 yaş) 21’i ne eğitime devam ediyor ne de herhangi bir işte istihdam ediliyor. 11 milyon 843 bin olan bu yaş grubundaki gençlerin 2 milyon 465’i ne bir işte çalışıyor ne de eğitimine devam edebiliyor. Ne eğitimde ne de istihdamda olmayan gençlerin büyük çoğunluğunu kadınlar oluşturuyor. Genç kadın nüfusun (5 milyon 756 bin) yüzde 27,9’u (1 milyon 604 bin) ne eğitimine devam ediyor ne de bir işte çalışıyor. Genç erkek nüfusun (6 milyon 87 bin) ise yüzde 14,1’i (861 bin) bu durumda bulunuyor. TÜİK haziran ayı için gençler arasındaki işsizlik oranını ise yüzde 18,6 olarak açıkladı. Ancak bu oran, ne eğitimde ne de istihdamda olan gençlerin sayısını kapsamıyor. Bu nedenle, gençler arasındaki işsizlik oranı daha yüksektir.
İşsizlikteki gençlerin yanı sıra, üniversite mezunu işsiz sayısı da artıyor. Her yıl eklenen mezunlarla birlikte, eğitim dışı işlerde çalışanlar yanında sağlıkta, eğitimde, mühendislik eğitimi alan milyonlarca genç kamuda umutla atama bekliyor. Diploma var ama ya işsiz ya da istedikleri işte çalışamıyor. Önemli bölümü de yurt dışında iş bulursa gitme isteğini ifade ediyorlar” dedi.
İŞTEN ÇIKARMALAR
Ömer Fethi Gürer, bu yıl Ocak-Temmuz döneminde, işinden çıkarılan toplam 969 bin 803 işsizden 439 bin 66’sına işsizlik ödeneği bağlandığını, işsizlik ödeneği almak üzere başvuranların sayısının geçen yılın aynı dönemine göre 3 bin 950 kişi artığını, Temmuz ayında işsizlik sigortası fonundan 367 bin 462 işsize işsizlik maaşı ödendiğini ve Temmuz 2023 itibariyle 144 milyar liralık bir birikimi bulunan işsizlik sigortası fonu gelirlerinin büyük kısmı işverene ödenen desteklere gittiğini söyledi. İktidar yıllardır bütçeden yapılması gereken istihdama ilişkin destek ödemelerini işsizlik sigortası fonundan yapmaya devam ediyor.
